Weet je nog? Toen iedereen eind jaren ’90 ineens een website wilde… Je plakte .com achter je bedrijfsnaam, drukte een paar HTML-pagina’s in elkaar en daar ging de waarde van je bedrijf: de lucht in. Dat ging een paar jaar goed totdat de Dot-com bubble aan het begin van de 21e eeuw uit elkaar spatte. Met de inzet van sociale media binnen bedrijven lijkt nu precies hetzelfde te gebeuren. De gevolgen zijn volgens mij alleen veel desastreuzer.
De technologische ontwikkelingen van de afgelopen jaren hebben ervoor gezorgd dat inmiddels bijna 2,5 miljard mensen (dat is meer dan 1/3e van de wereldbevolking) toegang hebben tot het internet. Dit internet ziet er alleen heel anders uit dan voor de Dot-com bubble. Het internet is op dit moment veel socialer.
Sociale media, oftewel internetapplicaties die het creëren en uitwisselen van user generated content faciliteren, worden volop gebruikt. Kijk maar naar de 1 miljard mensen met een Facebook account, de meer dan 4 miljoen artikelen op de Engelse versie van Wikipedia en de 60 uur video die iedere minuut wordt geüpload naar YouTube.
Als je verder kijkt dan deze applicaties – en Dion Hinchcliff en Peter Kim doen dat – dan zie je een aantal maatschappelijke en economische veranderingen. De grondstoffen die in de 20e eeuw nog in overvloed beschikbaar waren, raken op. Het werk wordt steeds specialistischer en daardoor is het steeds moeilijker om aan de juiste mensen te komen. De waarde verschuift van transacties naar relaties. De core business en het aanbod van bedrijven verandert. De consument wordt ook producent en er is informatie (data) in overvloed.
Deze redenen hebben een enorme impact op de wereldwijde markt en daarom zullen bedrijven – willen ze geld blijven verdienen om te blijven bestaan – wel moeten veranderen. Ze zullen een omslag moeten maken van een 20e eeuws instituut naar een een 21e eeuwse netwerkorganisatie of social business.
Hoewel veel organisaties op dit moment roepen “Ja! Social media, daar moeten we iets mee.” twijfel ik er wel eens aan, of ze de genoemde omslag echt willen maken. Waarom?
Voor veel bedrijven is de noodzaak tot verandering op dit moment nog niet groot genoeg. Het gaat weliswaar wat minder dan voor de crisis, maar er wordt nog steeds genoeg geld verdiend. Vaak hebben ze ook vrij diepe zakken, dus ze zullen niet van de ene op de andere dag verdwijnen. Maar terwijl dit soort logge instituten denken “het zal zo’n vaart wel niet lopen” worden ze – zonder het zelf in de gaten te hebben – ingehaald door allerlei flexibele organisaties, die misschien niet altijd de juiste richting op rennen, maar wendbaar genoeg zijn om snel te veranderen als dat nodig is.
Alles wordt steeds transparanter en dat biedt bijvoorbeeld als voordeel dat iemand die iets koopt, veel beter weet wat dit product of deze dienst waard is. Sommige bedrijven zijn echter helemaal niet gebaat bij dit soort openheid. In een transparante netwerkorganisatie is kennis en kunde veel beter toegankelijk. Schimmige zaakjes worden echter ook sneller zichtbaar.
De laatste reden waardoor ik denk dat organisaties de boot zullen missen, heeft te maken met het gebrek aan social skills bij haar medewerkers. De medewerkers zijn aangenomen op hun gedegen vakkennis en niet op hun uitstekende sociale vaardigheden. Dat was geen enkel probleem in het 20e eeuwse instituut, maar in de 21e eeuwse netwerkorganisatie is iedere medewerker het gezicht van het bedrijf. Bedrijven moeten menselijk worden en mensen zijn in de basis sociaal.
Organisaties die de genoemde omslag niet maken, zullen hoogstwaarschijnlijk ophouden te bestaan. De Dot-com bubble duurde nog geen vijf jaar. Als je over een social bubble wilt spreken, zou het zomaar kunnen dat een aantal grote bedrijven voor 2016 uit elkaar spatten.
Uitgelichte afbeelding: Jochem Koole, licentie: CC BY
Goed stuk Jochem. Het gaat inderdaad zoveel verder dan alleen actief zijn op die sociale media. Met als enige kanttekening nav je één-na-laatste alinea. Ik denk niet dat social skills zijn aangeboren. Die kunnen prima worden aangeleerd. En daar ligt een belangrijke taak voor interne communicatie en vooral management. Als zij die filosofie tot in hun tenen voelen ;-), komen die medewerkers ook wel mee.
Lekker nuchter stuk. Want woorden en daden zijn inderdaad twee totaal verschillende dingen als het gaat om het wezenlijk (willen) veranderen van organisaties. Terechte constatering dat openheid en transparantie veel organisaties/mensen om allerlei redenen helemaal niet zo goed uitkomt. Dat is geen ramp, maar het valt me op dat dit constateren vaak leidt tot geïrriteerde reacties dat je te weinig vertrouwen hebt. Mijn stelling sluit aan bij jou constatering: vertrouwen is prima en hard nodig, maar graag wel aangelengd met een scheut gezonde realiteitszin.
Ik ben het met je eens dat de bedrijfs- en verdienmodellen aan het veranderen zijn. De wereld verandert sneller. Zeker in de consumentenwereld veranderd er veel, vooral door de toename van mobile en alles wat je nu met mobile smartfoons weet te vinden. Je kunt niemand meer foppen door gelikte reclames. Ook in de b2b verandert er het nodige. De wereld is zoveel kleiner geworden. Goederen en grondstoffen kunnen nu met gemak over de hele wereld heen ingekocht worden. Ook hier zie je de invloed van het internet.
Dit alles vergt een nieuwe manier van denken over hoe de wereld omgaat met de diensten en producten die geleverd worden, waarmee ben je in staat om jezelf te onderscheiden? A-merken worden niet zomaar meer gekocht omdat het A-merken zijn. Consumenten kijken tegenwoordig verder dan hun neus lang is, al dan niet beïnvloed door hun eigen vrienden en relaties. Hierbij is het product niet het enige meer dat telt, maar is de “gunfactor” vaak nog vele malen groter!
Ikzelf gun graag iets aan bedrijven die iets extra’s willen doen of doen en mij dus een goed gevoel geven.
Dit sluit volgens mij prima aan bij wat jij schrijft… “bedrijven moeten menselijk worden”. Hoe menselijker, hoe fijner ik het vind ze iets te gunnen. En wij als medewerkers kunnen dat zeker bewerkstelligen!
Maar ja, waarom zouden wij, de medewerkers, dan doen als we juist aangenomen zijn voor onze expert skills? De expertbijdrage is toch datgene waarom het gaat en waarom de klant tevreden hoort te zijn?
Wat is de trade off om medewerkers hun social skills beter in te laten zetten? “What’s in it for me?”
Die vraag houdt mij bezig…
Dank voor je reactie, Henk. Misschien snap ik je vraag alleen niet goed.
Als medewerker heb je toch juist heel veel baat bij een open netwerkorganisatie!? Je hebt dan te allen tijde inzicht in de markt en weet dus welke problemen er spelen bij jouw (potentiële) klanten. Omdat je via jouw netwerk ook inzicht hebt in de kennis en kunde van je collega’s, weet je precies wie je kunt aanhaken om deze problemen op te lossen.
Veel organisaties werken echter volgens het uurtje-factuurtje-systeem, waarin er geen (geldelijke) beloning is voor bovenstaande voorbeeld. Hierdoor krijg je als medewerker misschien het idee dat je er weinig baat bij hebt als jouw organisatie als netwerk is gestructureerd.
Hi Jochem,
Mooi om te lezen! Ik heb een dergelijke visie verwoord in 2 blogs: de social media ijsberg en van de 5P’s naar de 5A’s. Sommige social skills zijn lastig aan te leren, niet iedereen is van nature mensgericht. Sterker nog, sommige mensen duiken graag in protocollen en computers, liever dan ze mensen helpen.
Ik ben het met je eens dat social media niet een trucje is dat zomaar in een bedrijf kan worden gegooid.
Groeten, Jeanet
Als medewerker kun je inderdaad veel baat hebben bij een netwerkorganisatie om zodoende je eigen expertise te combineren met die van je netwerkcontacten.
Alleen in zo’n benadering schuilt het gevaar dat dan het waarde toevoegen voor de klant vanuit de inhoud/expertrol gedaan wordt en niet vanuit social skills en daarmee word je bedrijf dus ook niet menselijker zoals je zou willen.
Veel mensen vinden het voldoende om alleen de expertrol op zich te nemen, want dat wordt ook van ze verwacht, maar ontbreekt het hen aan de interesse om hun social skills in te zetten om hun bedrijf menselijker te willen maken.
Leuk artikel wat ik wel passend vind bij dit artikel is het artikel “Quit Worrying About Employee Engagement” (http://goo.gl/kY6v3)
“Focus on the stuff that helps employees be great”, dan wordt het bedrijf ook vanzelf menselijker!